تب بازارهای مالی در دو هفته اخیر اندکی کاهش و دامنه نوسانات کوچکتر شده است. آن چه بازارهای مالی ایران را به دلیل نداشتن انعطاف پذیری مناسب تحت تاثیر قرار داده است رویدادهای سیاسی است به ویژه کشور آمریکا که خروجش از برجام به شدت اقتصاد ایران را تحت تاثیر قرار داد.

با شعارهای انتخاباتی بایدن مبنی بر بازگشتش به برجام در صورت پیروزی در انتخابات، بسیاری از معامله گران جانب احتیاط را گرفته و ترجیح داده اند تا نتیجه نهایی انتخابات از پذیرش ریسک خودداری نمایند. از وجه دیگر بر اساس تئوری های علم اقتصاد پیش بینی پیامدهای اقتصادی حاصل از یک جریان اثرات بیشتری در متغیرهای مالی دارد نسبت به زمانی که آن جریان رخ می دهد بنابراین می توان گفت که اثرات پیروزی بایدن در بازارهای مالی پیشخور شده و تغییرات قابل توجهی بعد از انتخابات در بازارها رخ نخواهد داد.

بر اساس گزارش آنکتاد، شیوع کرونا باعث شده تا سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جهان با افت ۴۹ درصدی در نیمه نخست سال ۲۰۲۰ نسبت به نیمه نخست سال ۲۰۱۹ مواجه شود. این موضوع چندان نتواسته بر ارز دیجتالی در هفته گذشته تاثیرگذار باشد. از دو هفته پیش بیت کوین وارد فاز صعودی شده و علارغم وضعیت نامناسب اقتصادهای بزرگ چین و آمریکا توانست در بالای ۱۳ هزار دلار به تثبیت برسد.

در اواخر دو هفته پیش شاهد بودیم که دلار تا قیمت ۳۲ هزار تومان نیز صعود کرد اما با شروع هفته گذشته و به دلیل کاهش شکاف قیمتی بازار آزاد و صرافی ها، دلار به مرز ۲۸ هزار تومان رسید. با توجه به اعلام خبر تحریم جدید نفتی در اواسط هفته دلار مقطعی افزایش یافت اما بلافاصله به قیمت زیر ۲۸ هزار تومان رسید. به طور کلی در هفته گذشته دلار بازدهی منفی ۴ درصد را به ثبت رسانده است. قیمت سکه نیز الگویی مشابه با دلار داشته و در هفته گذشته بازدهی منفی ۷٫۵ درصد را به ثبت رسانده است. با توجه به افزایش تقاضا برای ربع سکه و نیم سکه قیمت این دو دچار حباب بزرگی شده است. از اواسط هفته و با خبر تحریم های مجدد سکه مرز حمایتی خود را شکست و در نهایت در قیمت ۱۳۴۰۰ هزار تومان هفته را به پایان رساند.

شاخص سهام ماه هاست بر خلاف سایر بازارها، روند کاهشی شدیدی را در پیش گرفته و در هفته گذشته بازدهی حدود منفی ۱۰ درصد داشته است. این موضوع سبب طولانی شدن صف های فروش و خروج تعداد بسیار بالایی از نابلدها از این بازار شده است اما همچنان دخالت های حقوقی ها و عدم ثبات تصمیم گیری مسولان در این بازار، اعتماد جامعه به سرمایه گذاری در این بازار از بین برده است.و موجب کاهش این شاخص به زیر ۱۲۰۰ هزار واحد شده است.

شیوع گسترده بیماری کرونا و اعلام محدودیت های شدید در بسیاری از کشورهای جهان بازارهای بین المللی را تحت تاثیر قرار داده است. در هفته گذشته قیمت نفت خام آمریکا به دلیل کاهش تقاضا به زیر ۴۰ دلار در هر بشکه رسید. تولید ناخالص داخلی آمریکا در فصل پاییز ۳۳ درصد محاسبه شد که نسبت به رشد تابستان که ۳۱ درصد کاهش داشته، غیر واقعی به نظر می رسد. نفت برنت و اوپک نیز از اوایل هفته گذشته وارد شیب نزولی شده است.

بر خلاف قیمت جهانی طلا که در اواسط هفته گذشته با افت شدید ۲۸ دلاری مواجه بوده، شاخص دلار آمریکا بازدهی ۱ درصدی را ثبت نموده است. حواشی مربوط به بسته محرک مالی و تاثیر انتخابات آمریکا بر آن از عوامل موثر در افزایش شاخص دلار آمر یکا بوده است. بازار برای فلزات اساسی در هفته گذشته بازدهی منفی داشته و تنها سرب با رشد ۲٫۱ درصد در صدر سایر فلزات قرار گرفته است.

*رئیس اتاق بازرگانی شیراز

۲۲۳۲۲۷