سعید لیلاز از جمله اقتصاددانانی است که تأکید دارند پیروزی بایدن یا ترامپ، تأثیری جدی بر اقتصاد ایران نخواهد داشت. به اعتقاد او، چالش‌های اقتصادی کشور، نه در حوزه دیپلماسی بلکه در ضعف برنامه و مدیریت در داخل ریشه دارد. زمان زیادی از آغاز فعالیت دولت دوازدهم نگذشته بود که قیمت‌ها روند افزایشی به خود گرفتند و تاکنون هم دولت نه‌فقط موفق به مهار آن‌ها نشده بلکه فهرست کالاهای دچار گرانی یا اختلال در توزیع، طولانی‌تر هم شده است.
رئیس‌جمهور، ریشه مشکلات کنونی کشور را تحریم‌ها و فشار حداکثری آمریکا می‌داند. موضعی که مورد تأیید اغلب اقتصاددانان نیست زیرا آنان معتقدند باید ریشه اصلی مشکلات اقتصادی را در داخل جستجو کرد.
سوای این تفاوت ارزیابی‌ها، اکنون، نگاه بسیاری از ایرانیان به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا است و پیگیری خبرها و به‌ویژه، نظرسنجی‌ها درباره میزان محبوبیت بایدن و ترامپ به موضوع روز مردم در اغلب کوی و برزن‌ها تبدیل شده است. زیرا دیدگاه غالب در کشورمان آن است که پیروزی هر یک از دو نامزد جمهوری‌خواه یا دمکرات می‌تواند، نتایج متفاوتی بر تحریم‌ها داشته باشد و اوضاع اقتصادی ایران را بهتر..
زمان زیادی از آغاز فعالیت دولت دوازدهم نگذشته بود که قیمت‌ها روند افزایشی به خود گرفتند و تاکنون هم دولت نه‌فقط موفق به مهار آن‌ها نشده بلکه فهرست کالاهای دچار گرانی یا اختلال در توزیع، طولانی‌تر هم شده است.
رئیس‌جمهور، ریشه مشکلات کنونی کشور را تحریم‌ها و فشار حداکثری آمریکا می‌داند. موضعی که مورد تأیید اغلب اقتصاددانان نیست زیرا آنان معتقدند باید ریشه اصلی مشکلات اقتصادی را در داخل جستجو کرد.
سوای این تفاوت ارزیابی‌ها، اکنون، نگاه بسیاری از ایرانیان به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا است و پیگیری خبرها و به‌ویژه، نظرسنجی‌ها درباره میزان محبوبیت بایدن و ترامپ به موضوع روز مردم در اغلب کوی و برزن‌ها تبدیل شده است. زیرا دیدگاه غالب در کشورمان آن است که پیروزی هر یک از دو نامزد جمهوری‌خواه یا دمکرات می‌تواند، نتایج متفاوتی بر تحریم‌ها داشته باشد و اوضاع اقتصادی ایران را بهتر یا بدتر کند.
سعید لیلاز، ازجمله اقتصاددانانی است که تأکید دارند پیروزی بایدن یا ترامپ، تأثیری جدی بر وضعیت اقتصاد ایران نخواهد داشت. به اعتقاد او، چالش‌های اقتصادی کشور، نه در حوزه دیپلماسی بلکه در ضعف برنامه و مدیریت در داخل ریشه دارد. گفت‌وگو با لیلاز را بخوانید:
فردا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برگزار می‌شود. انتخاب بایدن برای بهبود اقتصاد ایران بهتر است یا ترامپ؟
هیچ فرقی نمی‌کند، ریشه مشکل اقتصاد ایران در داخل است و انتخاب ترامپ یا بایدن هیچ تأثیری در اقتصاد ایران نخواهد داشت. مشکلات ما بی‌انضباطی مالی وعدم انسجام در درون حاکمیت و اعوجاج در تصمیم‌گیری‌های دولتی و درنهایت بحث ترخیص کالاست. اطلاعات دقیق دارم که هر گز در کشور ، به اندازه الان ، کالا در گمرک وجود نداشته است. در حال حاضر ۱۲ میلیون تن کالا در گمرک دپو شده که ۵/۴ میلیون تن آن، کالای اساسی است. اگر این کالاها در تنگه هرمز، گیر کرده بود می‌توانستیم بگوییم ترامپ یا بایدن روی آن اثر می‌گذارند.
اصلی‌ترین مشکلات مدیریت داخلی چیست؟
ما نمی‌توانیم در داخل تصمیم بگیریم و این موضوع حتی به عدم انسجام بین دولت و حکومت هم ربط ندارد. این مسئله داخلی دولت است. آقای روحانی یا نمی‌تواند و یا نمی‌خواهد. دولت در مورد واردات و انتقال ارز یا ارزهای ایرانیان مقیم خارج که به داخل ایران نمی‌رسد، تصمیم روشنی ندارد. در یک‌کلام، سیاست وارداتی و صادراتی و بازرگانی خارجی منسجمی نداریم و فساد سراپای سیستم اداری و دولتی و حکومتی ایران را گرفته و ضعف بهره‌وری، بیداد می‌کند. این چالش‌ها به امریکا چه ربطی دارد؟ این چالش‌های درون‌زا هستند و با آمدن ترامپ یا بایدن حل نخواهد شد.
برداشت من این است که نقش و تأثیر دیپلماسی در حل بحران‌های اقتصادی ایران را انکار می‌کنید …
نگفتم دیپلماسی هیچ تأثیری ندارد، حتماً تأثیر دارد ولی این تأثیر جزئی و محدود است و اصلاً تعیین‌کننده نیست و آثار آن هم بیشتر روانی و کوتاه‌مدت است و نه عینی و مانا. اصل ماجرا این است، دموکرات‌ها اقدامات ضدایرانی خود را با پنبه و دستکش مخملی انجام می‌دهند و جمهوری‌خواهان با مشت آهنی و بدون دستکش، مشابه همان اقدامات را انجام می‌دهند.
طیفی از کارشناسان معتقدند، اگر ترامپ، مجدداً رئیس‌جمهور شود، احتمالاً، تحریم‌ها را تشدید و روزنه‌های مذاکره را مسدود می‌کند. این ارزیابی را واقع‌بینانه می‌دانید؟
شاید ترامپ، سریع‌تر با جمهوری اسلامی به جمع‌بندی برسد. به همین دلیل است که ایران رادیکال‌ها و راست‌گرایان کشورمان، ترامپ را به بایدن ترجیح می‌دهند و اصلاح‌طلبان به دلایل متفاوتی، نتیجه پیروزی بایدن را بهتر می‌دانند اما باز تأکید می‌کنم، و تأثیر انتخاب هر یک از این دو نامزد بر اقتصاد ایران و سفره مردم، اصلاً مهم و تعیین‌کننده نخواهد بود.
امکان تشدید تحریم‌ها را چقدر جدی می‌دانید؟
آمریکا تمام فشنگ‌های تفنگ خود را شلیک کرده و چکاندن ماشه تفنگش، جز صدای خالی نتیجه‌ای نخواهد داشت. گزینه جنگ هم منتفی است، پس، چه ترامپ بیاید و چه بایدن، رویکرد آمریکا در قبال ایران حتماً تغییر خواهد کرد…
مستند و استدلال شما برای تغییر حتمی سیاست کاخ سفید درباره ایران چیست؟
مقاومت اقتصادی و مقاومت نظام سیاسی ایران، جواب داده و آمریکایی‌ها یقین پیدا کرده‌اند، جمهوری اسلامی با فشار تحریم سرنگون نمی‌شود. البته یک گزینه جایگزین، جنگ است اما به دلایل مختلفی از دستور کار آمریکا خارج شده و تحقق آن، امکان‌پذیر نیست، بنابراین، آمریکایی‌ها راهی جز مذاکره با ایران ندارند. من یقین دارم که رویکرد دولت امریکا صرف‌نظر از اینکه چه کسی به کاخ سفید برود در قبال ایران بعد از انتخابات تغییر خواهد کرد و این برخاسته از مقاومت ماست نه برخاسته از تفاوت دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان. هر کس در ایران چنین تصوری دارد اشتباه می‌کند.
با فرض انعطاف موضع رئیس‌جمهور بعدی آمریکا، تکلیف مواضع نامنعطف ایران چه می‌شود؟ با مواضعی مانند «مذاکره نمی‌کنیم» تهران، چگونه امکان گفت‌وگوی طرفین فراهم می‌شود؟
موضع «مذاکره نمی‌کنیم» تهران ناظر به شرایط فعلی است، طبیعی است، وقتی تحریم‌ها و فشارهای ضدایرانی آمریکا، روزبه‌روز تشدید می‌شوند، مذاکره فایده ندارد و خروجی چنین مذاکره‌ای، عقب‌نشینی و تن دادن به یک قرارداد ترکمانچای دیگر است که اما اگر آمریکایی‌ها گام‌به‌گام به سمت عادی‌سازی روابط برگردند، یقین دارم جمهوری اسلامی هم به همین سمت حرکت خواهد کرد.
Thursday, 26 December , 2024