دولت سیزدهم وعده های مهمی را دربخش‎های مختلف اقتصادی داده است، ساخت یکی میلیون واحد مسکونی در سال و رسیدن به ظرفیت تولید سه میلیون دستگاه خودرو در سال ۱۴۰۴ در کنار ایجاد سالانه یک میلیون فرصت شغلی تنها بخشی از وعده‏‌هایی است که انتظار تحقق آن در چهارسال می‎رود.

زهرا علی اکبری– در این شرایط اما برخی معتقدند این برنامه‏‌ها از واقعیت اقتصادی فاصله دارد و در مقابل هستند کسانی که بر این عقیده‌‏اند چنین بلندپروازی‏‌هایی در حوزه تولید می‎تواند بحران اقتصادی را تا حدی مرتفع نماید چرا که دستیابی به بخشی از این اهداف نیز خود عامل به حرکت درآمدن چرخ‎های اقتصاد است .

نشست تخصصی کلاب‎ هاوس خبرآنلاین در روز گذشته به این موضوع اختصاص داشت؛ اینکه رسیدن به ظرفیت تولید سه میلیون دستگاه خودرو شدنی است؟

شرط و شروطی برای تحقق

در این نشست، حسن کریمی سنجری ، فعال صنعت خودرو گفت: رسیدن به ظرفیت تولید سه میلیون دستگاه خودرو در گرو حل مشکلات بین ‏المللی و تولید رقابتی قطعه‏ سازان است.

وی افزود: ممکن است تولید ۳ میلیون دستگاه کمی دور از دسترس باشد ولی این هدف می تواند بخش زیادی از ظرفیت های کشور را به خود مشغول کند.وی تاکید کرد: باید توجه داشت بالا رفتن تیراژ تولید تاثیری جدی بر قیمت خودرو می‌گذارد و بهای خودرو را حداقل تا بیت درصد کاهش می‌دهد چرا که بخشی از این افزایش کنونی قیمت ناشی از بالانس نبودن بازار است.

با اشاره به اینکه وزیر جدید صمت گفته است اگر می خواهیم خودروسازی‌مان رقابتی باشد باید مقیاس تولید را افزایش دهیم، افزود: اولین مزیت تولید بالا این است که قیمت تمام شده خودرو کاهش می یابد. از سوی دیگر زمانی که یک و نیم میلیون دستگاه خودرو صادر شود، ۱۵ تا ۲۰ میلیارد دلار ارزآوری به همراه دارد.

وی تاکید کرد: در قالب این برنامه نه تنها سهم اشتغال خودرو دو برابر می‎شود بلکه ۶۰ صنعت مانند فولاد و قطعه سازی که به دنبال خودروسازی توسعه می یابد، می توانند به رشد بالا برسند.

به گفته وی برای تولید سه میلیون دستگاه خودرو به ۱.۸ میلیون تن فولاد نیاز است که سهم ارزبری آن ۷ میلیارد دلار در سال می شود.

وی با اشاره به صحبت‎های مطرح شده در خصوص اینکه تولید سه میلیون دستگاه خودرو پیش‌بینی صورت گرفته در سند خودرو است، گفت: این سند مجموعه‌ای از آمال و آرزوهای افراد در آن روزگار بوده است. آقای وزیر اشاره کرده ‎اند که سالی دو پلت فرم جدید طراحی می‌شود این در حالی است که پلتفرم با خودروی جدید فرق دارد و عرضه یک خودرو جدید لزوما یک پلت فرم نیست. در یک پلت فرم می‌شود ده‌ها خودرو را طراحی کرد. به عنوان مثال یک خودروی شاسی بلند سانتافه یا اپتیما پلت فرم مشترک و مشابهی دارند.

وی در توضیح این مطالب با اشاره به اینکه باید اشتباه مذکور اصلاح شود، ادامه داد: حتی آقای نجفی‌منش که در تدوین سند خودرو دست‌اندرکار بودند می‎گویند تولید ۳ میلیون دستگاه خودرو به شرط رفع تحریم و پیوستن به FATF امکان‌پذیر است اما در بحث آقای وزیر این نکته نبوده است.

کریمی سنجری اضافه کرد: به نظر من هم اگر سه تا چهار اتفاق در مملکت بیفتد می‌توان امیدوار بود این میزان تولید محقق شود. اول باید با دنیا ارتباط داشته باشیم و بتوانیم به دنیا خودرو صادر کنیم. باید قطعه سازان ما رقابتی تولید کنند و فضای کسب و کار مناسب تولید اقتصادی شود.

در تله عددسازی گرفتاریم

فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو نیز گفت: متاسفانه گرفتار مصیبتی به نام نهضت عددگرایی شده‌ایم و همین امر سبب شده است اعداد بزرگ و بزرگتر را به عنوان اهداف اصلی دائم مطرح کنیم.

وی افزود: همین نهضت عددگرایی سبب شده است با انبوه مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم کنیم اما از هدف‏های عجیبی مثل ساخت سه میلیون دستگاه خودرو یا یک میلیون واحد مسکونی سخن بگوییم.

وی اضافه کرد: در اهداف وزیر پیشنهادی صمت تاکید شده است که تولید لوازم خانگی ۶ برابر و تولید معادن ایران ۵ برابر می‌شود، شاید این اعداد برای کسانی که فاقد دانش اقتصاد هستند قشنگ باشد اما بی‎تردید با واقعیات اقتصادی همخوانی ندارد.

وی گفت: هدف اعلامی وزیرجدید صمت، بازنشر هدفی است که آقای نعمت زاده گذاشت. حال سئوال این است که آیا برنامه آقای نعمت‌زاده در سال ۹۴ محقق شده است؟ این برنامه‌ریزی شش سال قبل صورت گرفته است اما هیچ گام رو به جلویی در این بازه برداشته نشده است.وقتی در ۱۰ سال اخیر اجرای این برنامه ناممکن بوده و چطور ما می خواهیم در ۴ سال آن را محقق کنیم؟

وی اشاره کرد: شرایط موجود که هزینه ارزی کالا را صد درصد می پردازیم، کالا ۳ تا ۶ ماه بعد به دستمان می‌رسد ، حالا می‌خواهیم خودرو تولید کنیم که خواب ۹ ماهه دارد و این اقدام به شدت تورم‌زاست.

تکلیف ما هنوز روشن نیست؛ تولید کننده ‎ایم یا مونتاژکار؟

بهرام شهریاری، فعال صنعت قطعه‎سازی نیز گفت: در حالی که ما هنوز از مرحله مونتاژ عبور نکرده ‏ایم و به تولیدکننده خودرو تبدیل نشده‎ایم، از رسیدن به تولید سه میلیون دستگاه خودرو در سال صحبت می‏کنیم.

وی تاکید کرد: این برنامه در دوره وزارت آقای نعمت‎ زاده تدوین شد و بنده نماینده قطعه سازان در تدوین این برنامه بودم و البته حضور مخالف داشتم.

وی ادامه داد: دلیل مخالفت ما این بود که هنوز فاقد برنامه توسعه هستیم و در هر حوزه، موجی عمل می کنیم. زمانی ماکارونی، روزی فرش ماشینی و روز دیگر خودرو مد می‌شود.

او با انتقاد از اینکه ما هیچ برداشتی از اقتصاد و صادرات نداریم، ادامه داد: هنوز در دوره‌های قبل اقتصاد حضور داریم. هنوز قیمت را دستوری تعیین می‎کنیم و فراموش کردیم دنیا قیمت هدف را در نظر دارد.

او گفت: وقتی اقتصاد دست دولت است همین می شود و رضایتمندی مشتری اساسا هدف نخواهد بود. حقیقت این است که ما خودروساز نیستیم و مونتاژکاریم.

شهریاری اضافه کرد: صنعت قطعه سازی قابلیت صادرات داشت و به واسطه همین قابلیت، شرکت‌های پژو و رنو در ایران دفتر خرید زدند. ما به پژو مستقیم صادرات داشتیم و هشتاد درصد ظرفیت تولید قطعه‌مان را در پژو کسب کردیم ولی تحریم شدیم و سهم ما را برزیل برد.

او با اشاره به مشکلات ناشی از تحریم ادامه داد: وقتی تحریم هستیم امکان صادرات نداریم و اتفاقا نتوانستیم مطالباتمان را از پژو بگیریم چون تحریم بودیم، در این شرایط بانک از دست ما شکایت می‌کند و می‌گوید اینها پول ما را خورده‌اند اما چطور بگوییم یورو از پژو طلبکاریم ولی تحریم نمی‌گذارد پول بگیریم؟

هدف محقق می‎شود اگر …

محمدرضا نجفی‎ منش، رییس انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه سازان خودرو نیز به سابقه تدوین سند خودرو اشاره کرد و گفت: بنده افتخار داشتم در تدوین این سند ازسال ۸۶ و در زمان آقای قلعه‌بانی تدوین آن آغاز شد، حضور داشتم و دو تا سه سال طول کشید این سند تنظیم شود.

وی گفت: در آن دوره ما به این عدد رسیدیم که نیاز داخل کشور دو میلیون و دویست هزار دستگاه است و به یک میلیون دستگاه خودرو برای صادرات نیاز داریم.

این فعال صنعت خودرو به تجربه چین اشاره کرد و گفت: چین سال ۹۰ تا ۹۴ حدود ۲۰۰ هزار خودرو تولید می‌کرد اما در شرایط کنونی ۲۷ میلیون دستگاخ خودرو تولید می کند، پس می‎بینید اگر برنامه ریزی و اراده باشد اینها دست یافتنی است.

وی به پیش‌نیازهای تحقق این هدف اشاره کرد و ادامه داد: طبق پیش‎بینی‎ها یک و نیم میلیون دستگاه خودرو از ۳ میلیون دستگاه برند خارجی و بقیه برند ایرانی است. به این ترتیب برای تحقق این هدف باید خودروسازان بین‎المللی که با ما همکاری می‌کردند و به خاطر تحریم وفشار آمریکا کشور را ترک کردند ، برگردند.

او گفت: در کنار این تکلیف دو مساله باید روشن شود؛ اول مشکل تحریم و دیگری الحاق ایران به FATF ،چرا که در غیر این صورت امکان صادرات یک میلیون دستگاه فراهم نیست چون پول آن نیز به کشور نمی‏تواند بازگردد.

وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به گرانی خودرو گفت: به نسبت افزوده شدن به حجم نقدینگی، قیمت خودرو اضافه نشده است. ما در ابتدای دولت احمدی نژاد ۶۳ هزار میلیارد تومان نقدینگی داشتیم که در پایان دوره او به ۴۵۰ هزار میلیارد تومان رسید. حجم نقدینگی در دولت آقای روحانی نیز حدود هشت برابر شد و در نتیجه به جای اینکه دنبال تعزیرات و قیمت‎گذاری و … باشید بهتر است به ساختمان میرداماد بروید و از بانک مرکزی بخواهید انتشار اسکناس را متوقف کند.

وی گفت: در حوزه صادرات، برندهای بین المللی که بازار دارند باید هدف ما باشد. من نمی‌گویم پراید صادر کنیم. هر چند به عراق هم صادرات پراید داشتیم.

نجفی‌منش گفت: ایران قرار بود هاب فناوری رنو باشد اما تحریم‎های آمریکا اینها را بر هم زد، من هم فکر میکنم اینها قابل برگشت است و باید مشکل تحریم رفع شود.

تولید سه میلیون خودرو عزم همگانی می‎طلبد

هاشم حکمه خبرنگار حوزه صنعت نیز در این نشست گفت: تولید ۳ میلیون خودرو در سال برنامه بالادستی است و یک ویژگی آقای فاطمی امین این است که بر اساس رویاها حرف نمی زند. آدم عملگرایی است که اگر صحبت می کند امکان اجرا را هم در نظر دارد.

وی تاکید کرد: وقتی قرار باشد ۳ میلیون خودرو تولید کنیم باید دید همه مجموعه ها در کمک این هدف قرار می گیرند؟ این تولید از ظرفیت دو خودروساز بزرگ ما بیشتر است. باید ظرفیت سازی شود. امیدوارم کورسوی امیدی برای این اتفاق ببینیم.

فقط حذف رانت

در ادامه علی اصغر سمیعی ، کارشناس اقتصادی و فعال حوزه ارز نیز گفت: اگر دولت دست از ایجاد رانت بردارد، مشکل حل می شود. در حوزه صنعت خودرو هم باید همین باشد . اگر شرکت ها می توانند خودرو تولید کنند این کار را انجام دند و اگر نمی توانند ورشکست می شوند. معنی ندارد دولت وادر عمل شود و کارخانه را مجبور کند خودروی ۹۰۰ میلیونی را ۶۰۰ تومان بفروشد . باید پرسید این رانت ۳۰۰ میلیونی به جیب چه کسی می‎رود؟

بازار خودرو تغییر شکل داده است

همچنین سپهر زنگنه، کارشناس حوزه خودرو نیز گفت: برخلاف چیزی که دوستان گفتند مشکل ما نشدن و نتوانستن نیست. بحث اینجاست که چطور می شود و طی چه زمانی می شود.

وی با اشاره به اینکه شکل بازار خودرو تغییر کرده است، ادامه داد: اگر تا پیش از این در هر خانواده ۴ خودرو بود الان دو ماشین هست. در ایران هم سرویس های اشتراکی فعال شده است و مردم کمتر ترجیح می‎دهند عوض این که ماشین را در پارکینگ بگذارند از سرویس اشتراکی ایجاد می کنند.

وی اضافه کرد: انشالله تولید ۳ میلیون دستگاه اجرایی شود اما باید دید مشتری این میزان خودرو در ایران یا منطقه یا در سطح بین‌المللی نیست. تا جایی که می دانم پراید را خود عراق به خاطر ایمنی واردات را ممنوع کرد. همه کشورها به این خودرو مجوز پلاک گذاری نمی دهند.

برتری کیفیت به کمیت

علی خسروانی، فعال بازار خودرو گفت: ترجیح ما این است به جای اینکه آقای وزیر بگویند تیراژتولید ما به ۳ میلیون دستگاه می‎شود، بهتر است بگویند چطور؟

وی گفت: ما به روش رسیدن به این تیراژ انتقاد داریم. کاش وزیر می گفت تولید خودرویی را پایه‌گذاری می کنم که باکیفیت باشد و سایر نقاط دنیا خواهان آن باشند از این رو به نگاه تیراژمحور به شدت منتقدم.

۲۲۳۲۲۳