سیاسی/ بین الملل تنها یک روز به برگزاری انتخابات سرنوشتساز آمریکا باقی است. فردا اگر ترامپ چنانکه نظرسنجیها میگوید، شکست بخورد، یازدهمین رئیسجمهوری در تاریخ ایالات متحده خواهد بود که قدرت کامل کردن دو دوره ریاستجمهوری را نداشته است. منصب ریاست جمهوری ایالات متحده در سال ۱۷۸۹ تاسیس شد و با گذشت ۲۳۱ سال از […]
سیاسی/ بین الملل تنها یک روز به برگزاری انتخابات سرنوشتساز آمریکا باقی است. فردا اگر ترامپ چنانکه نظرسنجیها میگوید، شکست بخورد، یازدهمین رئیسجمهوری در تاریخ ایالات متحده خواهد بود که قدرت کامل کردن دو دوره ریاستجمهوری را نداشته است.
منصب ریاست جمهوری ایالات متحده در سال ۱۷۸۹ تاسیس شد و با گذشت ۲۳۱ سال از اولین نفری که بر عالیترین منصب کشور تکیه زد، ۴۵ نفر به عنوان رئیس جمهور دست یافتهاند.
روسای جمهور ایالات متحده تنها اجازه خدمت را برای حداکثر دو دوره چهارساله دارد و اگرچه انتصاب در این منصب شرط جنسیتی ندارد، اما تاکنون تمام روسای جمهور مرد بودهاند.
در میان ۴۵ رئیس جمهور گذشته کشور تنها ده رئیس جمهور در تلاش دوباره موفق به انتخاب مجدد در دور دوم نشدند.
جان اف کندی، یکی از روسای جمهور ایالات متحده، پیش آن که بتواند برای انتخاب مجدد اقدام کند ترور شد.
طولانیترین برهه تاریخ ایالات متحده که درآن تمام روسای جمهور دو دوره خود را تکمیل کردند در فاصله سالهای ۱۹۳۲ تا ۱۹۷۶ بود.
آخرین رئیس جمهوری که نتوانست برنده انتخابات برای دور دوم باشد، جورج اچ دبلیو بوش (موسوم به بوش پدر) است که در سال ۱۹۹۲ به بیل کلینتون باخت.
اکنون ۲۸ سال است که روسای جمهور ایالات متحده برنده انتخابات هر دو دوره خود بودهاند. اما آنطور که نظرسنجیها نشان میدهد، ممکن است این زنجیر فردا پاره شود.
سه رئیسجمهوری که پس از جنگ جهانی دوم تکدورهای شدند
جورج هربرت واکر بوش پدر، رئیس جمهوری پیشین آمریکا که دو سال پیش درگذشت، آخرین رئیس جمهوری این کشور بود که قدرت را یک دوره در دست داشت. چه عوامی موجب میشوند که رئیس جمهوری آمریکا نتواند برای دومین بار در انتخابات برنده شود؟
جورج بوش پدر، قهرمان جنگ، نماینده کنگره، سفیر، رئیس سیا، نفر دوم دولت رونالد ریگان و بین سالهای ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۳ قدرتمندترین مرد جهان بود.
اما گذشته از همه اینها او از معدود رئیسجمهوریهای آمریکا بود که تنها یک دوره در کاخ سفید ماند. از سال ۱۹۳۳ فقط بوش پدر، جیمی کارتر، و جرالد فورد نتوانستهاند برای بار دوم قدرت را در دست بگیرند.
گذشته از این افراد، تمام رئیسجمهوریهای در قدرت از جمله بوش پسر (جورج واکر بوش که از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸ رئیسجمهوری بود) پس از این که آرای هم حزبیها را به دست آوردند با اقبال مردم هم روبرو شدند.
در کشوری که دورههای مختلف تاریخ آن با تصور عمومی از رئیسجمهوریاش تعریف میشود، این نکته را نمیتوان کوچک به شمار آورد؛ از دوران امیدواری ناکام جان اف کندی در اوایل دهه ۱۹۶۰ تا بدگمانی دوران نیکسون و خوشبینی دهه ۱۹۸۰ در دوران رونالد ریگان.
برای رایدهندهها و همچنین تاریخدانها جواب این سئوال که چگونه یک رئیسجمهوی چهار سال در قدرت میماند و یا میتواند دوران حضورش را یک دوره تمدید کند، اهمیتی بالا دارد.
دانشگاه سیهنا در سال ۲۰۱۰ از ۲۳۸ چهره برجسته دانشگاهی خواست که تمام ۴۴ رئیسجمهوری آمریکا را رتبهبندی کنند. در میان ده نفر نخست این فهرست هیچ رئیسجمهوری تک دورهای حضور نداشت.
بالاترین رتبهای که یک رئیسجمهوری تک دورهای به دست آورد، جان آدامز بود که در رتبه هفدهم قرار گرفت. کندی هم در رتبه یازدهم قرار گرفت که یک سال قبل از پایان دورهاش ترور شد. رتبه ۱۲ فهرست هم جیمز ناکس پولک (۱۸۴۹-۱۸۴۵) بود که خودش در انتخابات مجدد شرکت نکرد.
از جنگ جهانی دوم به بعد، هشت رئیسجمهوری مستقر آمریکا برای بار دوم انتخاب شدند و سه نفر فقط یک دوره در کاخ سفید ماندند.
با توجه به برجسته نبودن رئیسجمهورهای تک دورهای، این قضیه برای باراک اوباما هم اهمیت زیادی پیدا کرد. با در نظر گرفتن میراث تاریخی اوباما در انتخابات ۲۰۱۲ حضور مجدد او به دغدغه مهمی برای او و مخالفانش تبدیل شد.
میچ مککانل، رهبر جمهوریخواهان سنا در نقل قولی معروف در سال ۲۰۱۰ گفت که "اولویت اصلی او یک دورهای کردن" اوبامای دموکرات است. همان سال خود اوباما به دیان سایر، خبرنگار ایبیسی گفت: "ترجح میدهم رئیسجمهوری یک دورهای خوب باشم تا یک رئیسجمهوری دو دورهای متوسط."
اما کدام روسای جمهور تاریخ آمریکا نتوانستند برای بار دوم در کاخ سفید بمانند؟
جان آدامز؛ قربانی جنگ با فرانسه
اولین رئیس جمهور ایالات متحده که نتوانست برنده دور دوم انتخابات شود، جان آدامز بود که همچنین اولین معاون رئیس جمهور کشور نیز بود.
وقتی این منصب در سال ۱۷۸۹ خلق شد، جورج واشنگتن افتخار تکیه بر این کرسی را به عنوان اولین رئیس جمهور کشور پیدا کرد، و آدامز به عنوان معاون او مشغول شد.
بعد از تکمیل دو دوره آقای واشنگتن، آدامز از جانب حزب فدرالیست در انتخابات شرکت کرد و برنده منصب ریاست جمهوری شد. طی ریاست جمهوری خود، آدامز وارد جنگهای کذایی با فرانسه شد چون آن کشور یک کشتی تجاری را در بندری در نیویورک ضبط کرد.
او در انتخابات بعدی، بعد از دو کاندیدای حزب جمهوریخواه، در مقام سوم ایستاد و آن سال توماس جفرسون رئیس جمهور جدید کشور شد.
جان کوئینسی آدامز؛ تکرار تجربه پدر
شخص دیگری از خاندان آدامز که نتوانست در انتخابات دور دوم ریاست جمهوری خود پیروز شود، جان کوئینسی آدامز بود.
او بزرگترین پسر دومین رئیس جمهور ایالات متحده و ششمین نفری بود که این منصب را عهدهدار شد.
طی ریاست جمهوری او شکافهای عظیمی در حزب جمهوریخواه دموکراتیک که حزب او بود بروز داد و جلوی انجام هر کار چشمگیری را به دست او گرفت.
این حزب بعد از شکست آدامز در انتخابات دور دوم انشعاب یافت و دو حزب دموکرات و حزب ویگ تشکیل شدند.
آدامز پسر، دومین رئیس جمهور ایالات متحده بود که نتوانست در انتخابات دور دوم پیروز شود که یعنی در آن زمان دو رئیس جمهور آدامز تنها افرادی بودند که نتوانستند برای دور دوم اداره کشور را بر عهده بگیرند.
گرور کلیولند و بنجامین هریسون
مارتین فن بیورن رئیس جمهور بعدی بود که نتوانست در سال ۱۸۴۰ برای بار دوم انتخاب شود، اما گرور کلیولند ثابت کرد باخت در انتخابات جلوی تکیه زدن به منصب ریاست جمهوری برای دور دوم را نمیگیرد.
کلیولند از حزب دموکرات بعد از پیروزی در انتخاباتهای ۱۸۸۴ و ۱۸۹۲، ۲۲مین و ۲۴مین رئیس جمهور ایالات متحده شد.
او در سال ۱۸۸۸ نیز برنده آرای عمومی شد اما آرای الکترال را به بنجامین هریسون باخت که برای چهار سال بعد رئیس جمهور شد.
انتخابات ۱۸۸۸ خیلی نزدیک بود و در ۱۸۹۲ کلیولند آقای هریسون را شکست داد تا دوباره بر منصب ریاست جمهوری تکیه زند و موجب شود آقای هریسون پنجمین رئیس جمهوری باشد که نتواند در دور دوم انتخابات پیروز شود.
تفت؛ هم رئیسجمهور، هم قاضی
ویلیام هاوارد تفت رئیس جمهور بعدی ایالات متحده بود که ۲۰ سال بعدتر در ۱۹۱۲ نتوانست برنده دور دوم انتخابات خود باشد.
تفت از حزب جمهوریخواه تنها فرد در تاریخ ایالات متحده است که همزمان هم منصب ریاست جمهوری کشور و هم منصب قاضی ارشد و ریاست دیوان عالی ایالات متحده را عهدهدار بود.
او به عنوان رئیس جمهور گفت هیچ فرد آفریقایی-آمریکایی را به شغلهای فدرال منصوب نخواهد کرد و اکثر مقامات سیاهپوست را در جنوب کشور از کارشان عزل کرد.
او در دید اکثر مورخان به عنوان رئیس جمهوری معمولی شناخته میشود چرا که در چهار سال حکومت او هیچ اتفاق قابل ملاحظهای رخ نداد و از ۱۹۰۹ تا ۱۹۱۳ به عنوان رئیس جمهور خدمت کرد تا در انتخابات ۱۹۱۲ ریاست جمهوری را به وودرو ویلسون باخت.
هربرت هوور؛ قربانی رکود
هربرت هوور در سال ۱۹۲۸ به ریاست جمهوری برگزیده شد و با احیای اقتصاد کشور بعد از فروپاشی بازار سهام در سال ۱۹۲۹ مواجه شد.
هوور به عنوان رئیس جمهور علیرغم فشار برای ممنوعیت نوشیدنیهای الکلی در ایالات متحده، شاهد رای نمایندگان مجلس به ابطال قانون ممنوعیت الکل بود.
ریاست جمهوری او تحت سایه رکود اقتصادی ۱۹۲۹ قرار گرفت و اکثر وقت خود را صرف بهبود وضعیت اقتصادی کشور کرد.
اقتصاد کشور تا انتخابات سال ۱۹۳۲ احیا نشد که موجب باخت او به فرانکلین دی روزولت گشت.
جرالد فورد و جیمی کارتر؛ از واترگیت تا ترور
جرالد فورد نه تنها نتوانست برنده دور دوم انتخابات ریاست جمهوری باشد بلکه در واقع هیچ وقت برنده آرای عموم مردم در یک انتخابات نشد.
فورد از حزب جمهوریخواه بعد از استعفای ریچارد نیکسون به خاطر رسوایی واترگیت، رئیس جمهور ایالات متحده شد.
او از ۱۹۷۴ تا ۱۹۷۷ بر این منصب تکیه زد اما انتخابات ۱۹۷۶ را به جیمی کارتر باخت.
آقای کارتر از حزب دموکرات از ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۱ رئیس جمهور ایالات متحده بود ولی در انتخابات ۱۹۸۰ به رونالد ریگان باخت.
علیرغم آن که جرالد فورد هیچ وقت برنده انتخابات ریاست جمهوری نبود، اما باخت آقای کارتر بدین معنی بود که برای اولین بار، دو رئیس جمهور ایالات متحده پشت سر هم از پیروزی در دور دوم انتخابات باز ماندند.
بوش پدر؛ بازنده جنگ خلیج فارس
جورج اچ دبلیو بوش آخرین رئیس جمهوری است که از پیروزی مجدد در انتخابات بازماند. او در انتخابات ۱۹۹۲ به بیل کلینتون از حزب دموکرات باخت.
بوش پدر چهل و یکمین رئیس جمهور ایالات متحده و دبیر سیا در فاصله سالهای ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۰ بود. وی از ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۹، در دوران ریاست جمهوری ریگان نیز معاون اول او بود.
بوش به عنوان رئیس جمهور در جنگ خلیج شرکت کرده و قانون حفاظت از آمریکاییان با معلولیت را در سال ۱۹۹۰ امضا کرد.
در سال ۲۰۰۰، پسر او جوج دبلیو بوش به ریاست جمهوری انتخاب شد و دو دوره خود را تکمیل کرد و بعد از او باراک اوباما ریاست جمهوری ایالات متحده را عهدهدار شد.
ترامپ؛ شاید تکرار تجربه کارتر
حالا نوبت ترامپ است که تلاش کند عضوی از باشگاه ۴ سالههای کاخ سفید نباشد. او در دوران ریاستجمهوری خود با بحرانهای خودساخته فراوانی دست و پنجه نرم کرد که یکی از آنها، تنش با ایران بود.
ایران در ماجرای گروگانگیری سال ۱۳۵۸، تجربه شکست کارتر و چهار ساله شدن او را دارد. تهران تا روز انتخابات حاضر نشد گروگانهای آمریکایی را آزاد کند و تنها پس از شکست او، دیپلماتهای آمریکا به خانه بازگشتند.
کارتر بهای پناه دادن به شاه مخلوع را پرداخت و حالا ۴۱ سال بعد، درست در روز گروگانگیری، ترامپ تجربه کارتر را تکرار میکند و شاید بهای سیاست فشار حداکثری را بپردازد.
دونالد ترامپ که میخواست با برهم زدن برجام، ایران را به مذاکره با خود راضی کند به این برگ برنده نرسید تا شاید با ۴ساله شدن او و ختم دولتش، مذاکره با رقیبی دموکرات رقم بخورد. درست مانند سرنوشت گروگانها.
Monday, 9 December , 2024