روزیاتو نوشت:هفته گذشته، صنایع هوافضای ترکیه (TAI) از جنگنده TF-X خود رونمایی کرد که حرکت خود را آغاز کرده است، اگر چه هنوز برای مدتی دیگر تنها روی زمین به تست های زمینی ادامه خواهد داد. همانند جنگنده بومی KF-X متعلق به کره جنوبی، جنگنده TF-X ظاهراً نتوانسته به جایگاه یک جنگنده پنهانکار واقعی برسد، اگر چه ساختار پنهانکاری دارد و از موتور بومی سود می‌برد.

ترکیه مدعی است که اجزای بومی این جنگنده نزدیک به ۸۵ درصد از ساختار کلی آن را پوشش می دهند. از استثناهای اصلی این ساختار می توان به صندلی های ایجکت Martin Baker و دو موتور توربوفن GE F۱۱۰-GE-۱۲۹ یاد کرد که می تواند تا ۳۹,۵۰۰ پوند نیروی پیشرانه تر را تولید کند، نوعی از پیشرانه که از پس سوز استفاده می کند. نسخه هایی از موتورهای F۱۱۰ در جنگنده های اف ۱۴، اف-۱۵ و اف-۱۶ استفاده شده است.

آژانس هوافضای ترکیه ۱۰ دستگاه موتور F۱۱۰ را برای چهار نمونه اولیه دو موتوره خود از این جنگنده بومی خود از ایالات متحده خریداری کرده است و انتظار می رود که با شروع تولید اولیه این جنگنده، موتورهای بیشتری وارد ترکیه شوند. در ادامه دستکم ۴۰ دستگاه موتور دیگر برای بخش دوم تولید به صورت لایسنس شده در ترکیه تولید خواهد شد و بعد از آن نوبت به موتور بومی خواهد رسید که قرار است توان تولید ۳۵,۰۰۰ پیشرانه تر را داشته باشد.

انتظار می رود که اولین جنگنده بومی ترکیه دارای استانداردهای عملکردی جت های جنگنده مدرن، مانند حداکثر سرعت بین ۱.۸ تا ۲.۲ ماخ، سقف پروازی ۵۵,۰۰۰ پا، برد ۷۰۰ مایلی (بیش از ۱,۱۰۰ کیلومتری) با باک داخلی، و توانایی پرواز در سرعت های سوپرسونیک بدون استفاده از پس سوز باشد، اگر چه در حال حاضر، گزینه آخر بیشتر یک امیدواری است تا یک قابلیت تضمین شده.

در مصاحبه ای، تمل کوتیل، مدیرعامل شرکت صنایع هوافضای ترکیه گفته است که TF-X دارای محفظه کابین خلبان بومی با توان مقاومت در برابر حمله از بالا، سیستم فرود تک چرخ، دماغه و کابین خلبان ساخته شده از آلیاژ آلومینیوم درجه ۷۰۵۰ و بدنه مرکزی ساخته شده از تیتانیوم است. در این میان، سطوح بیرونی هواپیما و ورودهای موتور با ترموپلاستیک های کامپوزیت کربنی که سبک بوده و انعکاس راداری را کاهش می دهند عایق کاری شده است.

بر اساس ادعاها، سیستم خلبان خودکار هوشمند این جنگنده می تواند وظایف مسیریابی و هدایت روتین را انجام دهد، در شرایط آب و هوایی نامناسب کمک کننده باشد و حتی در صورت بیهوش شدن خلبان نیز بتواند هواپیما را فرود بیاورد.

قابلیت پنهانکاری مهم است اما آگاهی موقعیتی نیز به همان اندازه اهمیت دارد. در بخش سنسورها، انتظار می رود که TF-X دارای رادار چندحالته بومی کلاس AESA از برند Aselsan باشد که می تواند به صورت همزمان اسکن و جمینگ انجام دهد که آن را برای جنگ الکترونیکی بسیار انعطاف پذیر می سازد و گفته می شود که دو برابر رادار AN/APG-۷۷ متعلق به جنگنده F-۲۲، دارای عناصر انتقال و دریافت است. همچنین این جنگنده دارای یک سیستم جستجو و رهگیری مادون قرمز رو به جلو است که روی دماغه آن قرار می گیرد و یک سیستم هدفگیری الکترواپتیکال با پوشش ۳۶۰ درجه ای نیز روی آن نصب شده است.

برخلاف انتظار، با توجه به پیشینه کلی برنامه های جت های جنگنده پنهانکار، توسعه TF-X با مشکلات و دشواری هایی همراه بوده است. در سال ۲۰۱۸ بود که اعلام شد نسخه اولیه آماده پرواز این هواپیما در سال ۲۰۲۳ تولید خواهد شد. بعدها این دورنما به سال ۲۰۲۶ تغییر یافت اما بار دیگر گفته شد که نسخه اولیه در سال ۲۰۲۴ و حتی ۲۰۲۳ نیز ممکن است آماده شود. تست های تونل باد این طراحی در آوریل جاری انجام شده و در سال ۲۰۲۴، یک تست سطح مقطع راداری نیز صورت خواهد گرفت که برای بهبود ردپای راداری هواپیما به کار گرفته می شود.

تولید اولیه در سال ۲۰۲۹ آغاز شده و در سال ۲۰۳۱ نیز وارد سرویس خواهد شد. ترکیه انتظار دارد که سالانه تا ۲۴ فروند از اولین جنگنده بومی خود را تولید کند و برآورد می شود که کمی بیش از یک دهه طول می کشد که تعداد فروندهای تولید شده این جنگنده، طبق برنامه ریزی های صورت گرفته، به ۲۵۰ فروند برسد. در صورتی که TF-X موفق باشد، انتظار می رود که پاکستان یکی از اولین مشتریان خارجی بالقوه آن باشد. آذربایجان که همکاری دفاعی نزدیکی با ترکیه و منابع مالی قابل توجهی در اختیار داشد نیز یکی از خریداران بالقوه اولین جنگنده بومی ترکیه به شمار می آید.

۵۸۵۸